Ποιοί φοβούνται την επιστήμη?

Την Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου δεκάδες μέτρα κάτω από τις Άλπεις θα γίνει η έναρξη ενός σημαντικού πειράματος στο χώρο της Φυσικής στον πασίγνωστο πλέον LHC (Large Hadron Collider), που όπως όλοι γνωρίζουμε είναι η προσπάθεια των φυσικών να τερματίσουν τη ζωή στον μάταιο ετούτο κόσμο. Πριν βιαστείτε να καταλάβετε τη σύνδεση του «γεγονότος» αυτού με το συγκεκριμένο άρθρο, θα σας παρακαλούσα να αρχίσετε να αποχαιρετάτε τους αγαπημένους σας, να παραιτηθείτε από τις δουλειές σας και να αρχίσετε 24ωρες επιδρομές σε εστιατόρια, μπαρζ και λούνα παρκζ. Κι αυτό γιατί πολύ απλά την Τετάρτη οι σατανικοί επιστήμονες του CERN θα «δημιουργήσουν» μίνι μάυρες τρύπες ή άλλες μορφές ύλης που δεν μπορώ ούτε καν να προφέρω που τελικώς θα ρουφήξουν τη Γη ή θα την μετατρέψουν σε κάτι άλλο που δεν θα είναι και τόσο life supportive, εννοώντας την πλήρη εξάλειψη ζωής.

Φυσικά κάτι τέτοιο είναι απλά αστείο, αλλά αν κρίνει κανείς από τα αναρίθμητα δημοσιεύματα με πιασάρικους τίτλους σε ΜΜΕ ανα τον κόσμο (και του χωριού μας) περί του πειράματος και του τέλους της ζωής τότε κάτι συμβαίνει αν αποδεχτούμε τη θεωρία «όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά». Δεν γίνεται τόσοι χιλιάδες να ετοιμάζονται κυριολεκτικά για το τέλος του κόσμου ή να καταθέτουν μυνήσεις ενάντια στο CERN και να έχουν πολύ απλά άδικο...Είναι πολλοί, άρα πρέπει να έχουν δίκιο.Σωστά?

Μάλλον λάθος καθώς για άλλη μια φορά γινόμαστε μάρτυρες μιας καθαρής περίπτωσης επιστημοφοβίας που αν και σε μερικούς προκαλεί απλά γέλιο για κάποιους άλλους αποτελεί ένα γεγονός στην κατεύθυνση «κακοί φυσικοί θέλουν να μας καταστρέψουν»...και πραγματικά το πιστεύουν Πέρα όμως από το επίκαιρο παράδειγμα του LHC και του σεναρίου περί Αρμαγγεδώνα, γιατί οι άνθρωποι ανά τους αιώνες είχαν δυσκολία στο να αποδεχτούν μια επιστημονικά αποδεδειγμένη θεώρηση ως ασφαλή και υπαρκτή αλλά αντιδρούσαν με πυρές, μαζική υστερία, συνομωσιολογία και δαιμονοποίηση?

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα ίσως να είναι και η απλούστερη. Ότι δηλαδή το επιστημονικά αληθές είναι βαρετό ενώ τα καταστροφολογικά σενάρια δίνουν τροφή σε έναν ατέρμονο κύκλο «υποθέσεων» με απόκρυφο χαρακτήρα, περίπλοκα συμπεράσματα, υπερβολικές αντιδράσεις και σχεδόν πάντα ένα σκοτεινό και δυσοίωνο τέλος για την ανθρωπότητα. Και αυτό σχεδόν πάντα είναι ενδιαφέρον, «πουλάει» περισσότερο και δίνει απεριόριστη τροφή σε όσους έχουν φαντασία που οργιάζει.

Θα μείνω στα τελευταία 150 χρόνια περίπου που η βιομηχανοποίηση σταθερά εξελισσόταν, νέες εφευρέσεις άλλαζαν τον τρόπο ζωής εκατομμύριων ανθρώπων και γινόταν συνεχώς προσπάθεια για τελειοποίηση της επιστημονικής μεθόδου και εξάλειψης του στατιστικά σημαντικού ανθρώπινου λάθους στις παρατηρήσεις. Παράλληλα όμως αναπτυσσόταν επίσης σταθερά η αντίδραση του Παλαιού και Συντηρητικού τρόπου θεώρησης των πραγμάτων που αντιμετώπιζε την επιστήμη ως τον ανίερο εχθρό, που θα οδηγούσε στην ηθική παρακμή του ανθρώπου και την καταστροφή του κόσμου. Αρκεί να διαβάσει κάποιος για τις αντιδράσεις της Εκκλησίας ενάντια στο Δαρβίνο, ενώ ο ίδιος παρόλο που ήταν θρήσκος αντιμετωπίστηκε ως υβριστής της Θεϊκής υπόστασης και της Θρησκείας και παράλληλα τέθηκαν τα πρώτα θεμέλια για τη δημιουργία στρατιών από Αρνητές της Εξέλιξης εως σήμερα (με πολλές μορφές). Εκείνη την εποχή και έπειτα στις αρχές του 19^ου αιώνα, ακόμη και ο χώρος της Φανταστικής Λογοτεχνίας είχε υιοθετήσει προς τέρψιν αναγνωστών, το προφίλ των σατανικών επιστημόνων που σε μοναχικά και απομονωμένα εργαστήρια, προσπαθούσαν να δημιουργήσουν τερατουργήματα, να «καλέσουν» δαιμονικές υπάρξεις από το Υπερπέραν και να σκλαβώσουν την Ανθρωπότητα υπό τη θέλησή τους χρησιμοποιώντας «περίπλοκες» και δύσκολο να «περιγραφούν» συσκευές.

Οπότε ήταν λογικό με τη θεμελίωση της σύγχρονης επιστημονικής σκέψης και την πληθώρα ανακαλύψεων και εφευρέσεων, το τεχνολογικά αναλφάβητο ευρύ κοινό ήταν δύσκολο να αποδεχθεί με ευκολία την αλλαγή του τρόπου ζωής και σκέψης που επέβαλλε η νέα εποχή. Είναι ξεκάθαρο ότι η μετάβαση από μια ζωή που ορίζοταν από δεισιδαιμονίες και έναν πάντα παρών και τα πάντα γνωρίζων Τιμωρό Θεό/Κηδεμόνα από τη μια πλευρά και κοινωνίες απομονωμένες γεωγραφικά και «πληροφοριακά» από την άλλη, έθεσαν τις βάσεις για αυτού του είδους την αλλεργική αντίδραση, που όμως ακόμη και σήμερα μπορεί να έχει «μεταλλαχθεί», να έχει άλλου είδους παρονομαστές και να χαρακτηρίζει διαφορετικές ομάδες ανθρώπων αλλά είναι ακόμα παρούσα. Για να μην παρεξηγηθώ δεν μιλάω φυσικά για την κριτική, που πρέπει να ασκείται συνεχώς στην επιστήμη και τις εφαρμογές της, ούτε μιλάω για τη δημιουργία θεοποιημένης Επιστήμης, που θα αποφασίζει για τις τύχες όλων μας (όποιος έφτασε ως εδώ και το πιστεύει να κλείσει τη σελίδα), αλλά απευθύνομαι στην απουσία ορθού λόγου και σκεπτικισμού και στην υιοθέτηση της φοβίας αυτού του τύπου από μια συχνά μεγάλη μερίδα .

Ποιό είναι όμως το προφίλ τέτοιων ανθρώπων? Ποιοί είναι αυτοί που βλέπουν σατανικές mega-corporations, που θέλουν να καταλάβουν τον κόσμο, αρνούνται να εμβολιάσουν τα παιδιά τους με το φόβο ότι θα εμφανίσουν νοητική υστέρηση και αρνούνται την Ιατρική ενώ αποδέχονται τη φραπελιά και λοιπές σαμανικές αηδίες και New Age μόδες? Στην εποχή που ζούμε σήμερα η εκπαίδευση του κάθε ένα δεν παίζει τον ίδιο ρόλο που έπαιζε πριν από 100 χρόνια όσον αφορά την υποδοχή της επιστήμης, μιας και ως επιστημοφοβικοί μπορούν να χαρακτηριστούν και άτομα με ανώτατη μόρφωση, υψηλό βιοτικό επίπεδο και πρόσβαση στην πληροφορία. Άρα τί συμβαίνει στο μυαλό αυτών των ανθρώπων?

Ο κοινός παρονομαστής είναι η Άρνηση, που δρα ως καύσιμη ύλη για την επιστημοφοβία. Αρνούνται να αποδεχτούν νέες ιδέες και πέφτουν στην παγίδα μη αποδεδειγμένων θεωρήσεων, δίχως καμία λογική στήριξη, που όμως βασίζονται συνήθως σε ψευδο-εμπειρικές παραδοχές και ακολουθούν σχεδόν πάντα το ίδιο μοτίβο με τις θεωρίες συνομωσίας και τους αστικούς μύθους. Από την άλλη πλευρά αυτή η μορφή Άρνησης γεννάται και από αυτούς, που βρίσκονται στο «αντίπαλο» στρατόπεδο και επιδεικνύουν έναν ισοπεδωτικό σκεπτικισμό, που όπως έλεγε και ο Sagan «Αν είσαι απλώς σκεπτικιστής, καμιά καινούρια ιδέα δεν σε αγγίζει. Δεν μαθαίνεις ποτέ κάτι το καινούριο. Γίνεσαι ένας ιδιότροπος γέρος, πεπεισμένος πώς η ανοησία κυβερνά τον κόσμο». Ένα άλλο χαρακτηριστικό των επιστημοφοβικών είναι η Απόλυτη Σκέψη ως προσωπική άμυνα και ανταπάντηση στο επιστημονικό γεγονός (fact). Κατά αυτό τον τρόπο προσπαθούν να παρουσιάσουν τα οποιαδήποτε επιχειρήματά τους με απόλυτη βεβαιότητα ότι είναι «false-proof», που αγγίζουν όμως την φονταμενταλιστική προσήλωση σε ένα δόγμα και μολύνουν την έννοια του «γνωρίζω» με το αντι-επιστημονικό και δογματικό «πιστεύω». Το τρίτο όμως και εξίσου σημαντικό στοιχείο, που είναι ενδεικτικό αυτής της κατηγορίας ανθρώπων, είναι η ναρκισσιστική εντύπωση που έχουν ότι είναι οι κάτοχοι της Αλήθειας που δεν επιδέχεται καμίας κριτικής,απόρριψης ή λογικής επίθεσης και δεν μπορεί να βρίσκεται σε καμία περίπτωση σε συμφωνία με όλα όσα χαρακτηρίζουν το κάθε τι επιστημονικό. Όπως γράφει και ο Michael Shermer «Καθε περιγραφή βρίσκεται στο νου.Οι νόμοι της επιστήμης περιγράφουν συστηματικώς επαναλαμβανόμενα φυσικά φαινόμενα και επιδέχονται απόρριψης ή επικύρωσης. ενώ πολύ απλά τα φαντάσματα δεν υπάρχουν». Κατά αυτό τον τρόπο ενώ είναι συνήθως οι αποδέκτες άχρηστης πληροφορίας από το ιντερνέτς (internet is serious business) και ραδιοαρβυλίστικης συνομωσιολογίας από τον περίγυρό τους ή από όμοιούς τους που έχουν εκδοθεί (ονομάζονται συγγραφείς βιβλίων), νομίζουν ότι είναι κάτοχοι της αδιάβλητης Αλήθειας και καθώς είναι λίγοι και ανήκουν στο μικρόκοσμο των «εκλεκτών» αυτομάτως σημαίνει γι αυτούς ότι έχουν και δίκιο καθώς χρησιμοποιούν το επιχείρημα ότι στην ιστορία, οτιδήποτε αιρετικό, πρώτα χλευάστηκε και πολεμήθηκε και στη συνέχεια έγινε μια αυτονόητη αλήθεια.

Φυσικά δεν ζούμε πλέον στην εποχή του Κοπέρνικου ή του Γαλιλαίου, ούτε είναι δυνατόν μοναχικοί επιστήμονες ή ριζοσπαστικοί διανοητές να προκύψουν από το πουθενά και απο το αντι-επιστημονικό περιθώριο να φέρουν την επανάσταση.Όπως και να το κάνουμε είναι άνθρωποι που ζούνε ανάμεσά μας, έχουν το δικαίωμα στην άποψη, αλλά επιτρέψτε μου να τους αντιμετωπίζω ως κλινικές περιπτώσεις ατόμων που πάσχουν από φοβία. Περαστικά λοιπόν.

Κλείνοντας θέλω να σας ευχηθώ όλους να περάσετε ένα όμορφο τριήμερο μέχρι τις 10 Σεπτέμβρη και αν έχουν όλοι αυτοί άδικο (εννοώντας τις επίσημες ανακοινώσεις του CERN) τουλάχιστον δεν θα μπορείτε να με βρείτε να με βρίσετε μετά από αυτή την καταλυτική ημερομηνία.

ΥΓ. Διαβάστε επίσης τον συνεπιστήμονα αδερφό Vagelford, που βρίσκεται στις επάλξεις ενάντια στην μπουρδολογία και το σκοταδισμό από διαφορετικό μετερίζι.