Tuesday, October 2, 2007

Το κύτταρο αυτοκτόνησε



Aπόπτωση ή αλλιώς προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος.Μια από τις πιο μυστηριώδεις υποκυτταρικές λειτουργίες, που συμβαίνει ασταμάτητα από όταν γεννιέται κάποιος μέχρι να συνεισφέρει τα δομικά συστατικά του οργανισμού του στον κύκλο του αζώτου και του άνθρακα. Όσο και αν έχουν γίνει σημαντικά βήματα τα τελευταία 30 χρόνια για να ερμηνευθεί αυτό το φαινόμενο παρόλα αυτά οι νέες πληροφορίες που προκύπτουν συνεχώς δίνουν τροφή για νέες θεωρίες και περισσότερα μπερδέματα.

Ένα σήμα, μια αλληλεπίδραση εντός ή εκτός του κυττάρου αρκεί για να διαταχθεί να αυτοκτονήσει χαρίζοντας το πελονέκτημα στο κύτταρο, τον ιστό, τον οργανισμό να απαλλαγεί από την παρουσία του αθόρυβα.Και είναι όντως αθόρυβος ο τρόπος αυτός καθώς σε διαφορετική περίπτωση πρέπει να ενεργοποιηθεί ο πορτιέρης και να φέρει μαζί του το βαρύ πυροβολικό, δηλαδή το ανοσοποιητικό σύστημα μαζί με την πληθώρα εξειδικευμένων και μη κυττάρων και να προκαλέσουν φλεγμονές παντού, ένα κανονικό πεδίο μάχης με πολλούς άμαχους συχνά να συγκαταλέγονται στα θύματα.

Φανταστείτε κάθε μέρα που χιλιάδες κύτταρα του δέρματος "πεθαίνουν" να έπρεπε να πέρνετε απεριόριστες ποσότητες ανοσοκατασταλτικών και αντιβιοτικών για να αντιμετωπίσετε την επίθεση των ανοσοκυττάρων ενάντια στον ίδιο τον οργανισμό σας.Ευτυχώς εξελικτικά τα εγωιστικά γονίδια κατά Dawkins, φρόντισαν οι φορείς τους τα κύτταρα να είναι αξιόπιστα καράβια για το ταξίδι στην αιωνιότητα από τη μια γενεά στην άλλη, χωρίς να φοβούνται ότι το καράβι θα βουλιάξει επειδή κάποιος άνοιξε την τάπα στο αμπάρι.



Η απόπτωση είναι μια κατά τα άλλα σκληρή και "απάνθρωπη"(ας μου επιτραπεί ο όρος) διαδικασία, που απαιτεί πολλές θυσίες οι οποίες όμως πρέπει και θα γίνουν για να προσφερθεί η ισορροπία. Στα "χέρια" άλλων παραγόντων ο αλτρουϊσμός των κυττάρων μέσω της απόπτωσης μπορεί να ενεργοποιηθεί χωρίς λόγο και να στραφεί ενάντια στη φύση του αποδομώντας και αποδιοργανώνοντας.Αλλά και σε αυτή την περίπτωση ο κύκλος θα έχει συμπληρωθεί και το σύστημα θα ισορροπήσει παρ΄όλες τις αρνητικές επιδράσεις.Η έννοια του αρνητικού και του θετικού, του καλού και του κακού είναι καθαρά ανθρώπινες εφευρέσεις και ανθρωποκεντρικές θεωρήσεις που δεν μπορούν να εξηγήσουν και να ερμηνεύσουν τις αντιδράσεις και τα αποτελέσματα των δομικών λίθων της ζωής και του περιβάλλοντος.

Αυτό το ελαφρώς εξειδικευμένο ποστ μου είχε μπεί στο μυαλό όλη μέρα και απλά, δίχως σκοπό και αιτία ήθελα να το αποτυπώσω για να το θυμάμαι κυρίως εγώ. Προσπάθησα να το παρουσιάσω όσο πιο απλά και βασικά γίνεται δίχως να προεκτείνομαι σε λεπτομέρειες, που ιντριγκάρουν και κλέβουν τον ύπνο μερικών ανθρώπων σε συνέδρια, εργαστήρια και αίθουσες διδασκαλίας. Μπορεί όλα αυτά να συμβαίνουν σε ένα άγνωστο οπτικά περιβάλλον με διαστάσεις μερικές δεκάδες εκατομμυριοστά του μέτρου αλλά η γνώση που μας προσφέρουν μας οπλίζει με εφόδια για να καταλάβουμε το γιατί, το πώς και το πότε. Ίσως να μας κάνουν και καλύτερους δεν ξέρω.

Θέλω να το αφιερώσω σε όλους όσους κοιτάνε προς τα μέσα για να ερμηνεύσουν την ίδια τη ζωή, σε όλους τους συναδέλφους και κυρίως στον έρωτά μου τη βιολόγαινα, που προσπαθεί να βάλει μυαλό σε αιμοπετάλια, στις φίλες μου (ξέρετε ποιες είστε) που συνεχίζουν επιστημονικά στην Αγγλία και την Ελβετία και στους υπόλοιπους αγαπημένους μου που έμειναν στην Ελλάδα και παλεύουν με το τέρας στα εργαστήρια και πάνω από βιβλία πρωί, μεσημέρι, βράδυ, γιορτές και διακοπές.


24 comments:

phd said...

Ως συνάδελφος να σ’ ευχαριστήσω για την αφιέρωση και για ένα όμορφο και εμπνευσμένο κείμενο. Πετυχημένο και το σκίτσο με το λογοπαίγνιο...

Σταρχιδικές Φακεμόλες said...

Είχα σκοπό να πω μια μαλακία αλλά με συγκίνησες και δεν θα την πω, παλιόπαιδο.
:)

BioLogos said...

phd να σε ευχαριστήσω πολύ για τα καλά σου λόγια αν και κοκκινίζω.όσο για τη φωτό ήξερα ότι θα την εκτιμούσες.

στάρφακ, συνοδοιπόρε και συνεργάτη εσύ με συγκινείς.

Xrysostomos said...

To Post μου άρεσε. Και δεν κατάλαβα γιατί το χαρακτήρισες "ελαφρώς εξειδικευμένο"... Εγώ δεν είμαι βιολόγος και το κατάλαβα μια χαρά (σε αντίθεση με το κείμενο στο βίντεο!)

BioLogos said...

Χρυσόστομε όπως καταλαβαίνεις είμαστε τόσο βουτηγμένοι σε εξωγήινες ορολογίες που πλέον δεν μας καταλαβαίνει ούτε η φουρνάρισσα του φίλου μου του σταρχιδικού.

Είδες ότι και η phd απολογούταν για το ύφος του κειμένου της.Παρασυρόμαστε καμιά φορά και νομίζουμε ότι γράφουμε στο nature.
Προσπάθησα να απομακρύνω την "πολλή" ορολογία με το άλλοθι του βίντεο.

Σταρχιδικές Φακεμόλες said...

Η φουρνάρισα μου είπε να σου πω ότι σε κατάλαβε, αλλά τώρα να μας συγχωρείς έχουμε ένα κουλουράκι να φουρνίσουμε, χαχαχα!!!
(την είπα τη μαλακία μου)

BioLogos said...

@Σταρφάκιος ο Σταρχιδικός
Στο θέμα αυτό σε νικάω κατά κράτος.
Δεν έχει σχέση με την ηλικία, τη μόρφωση και την καταγωγή (αντιστοίχως όπως οι ηλίθιοι σε παρακάτω ποστ-αυτοcitation).

Mόνη μου ένσταση ... αντί για φιατ να προτιμήσεις το φιεστάκι με τη ρίγα.

πετρούλα said...

εξαιρετικο ποστ! ειδικα το μποτομ λαιν!

Anonymous said...

Παρόλο που παλιότερα, είμασταν με "κωλυμένα μυαλά" κι εσυ ξέρεις τι εννοώ, στο παρόν και ελπίζω και στο μέλλον να έχουμε φίλους που αντέχουν να μας οδηγήσουν να κυνηγάμε τη ζωή.. γι'αυτό άλλωστε είναι φίλοι...

Anonymous said...

Μου κέντρισες το ενδιαφέρον. Ομολογώ ότι έχω ασχοληθεί ελάχιστα με την Βιολογία, με κουραζε πάντα η ορολογία.
Εξαιρετικό ποστ.

Anonymous said...

γειά σου βιολόγε!

βασικά είμαι λίγο μεθυσμένος αυτή τη στιγμή αλλα νομίζω οτι τα κύτταρα πεθαίνουν επειδή εχουν συμβεί βλάβες σε καίρια σημεία του γονιδιώματός τους και για κανέναν άλλο λόγο.
οπότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να ισχυριστούμε οτι υπάρχει μηχανισμός αυτοκτονίας
ε?

δε θα γεράσουμε ποτέ ρε!!!!!!!

γιώργος

Anonymous said...

μιλάω πάντα για θανάτους κυττάρων που οφείλονται σε γονιδιακού επιπέδου αιτίες
δηλαδή σε θανάτους που συμβαίνουν σε έναν τέλειο γενετικά οργανισμό που κάθεται ακίνητος σε ένανα πλήρως αποστειρωμένο περιβάλλον

:)
γιώργος

Anonymous said...

σκληραγωγήστε τα κύτταρά σας με sex drugs and rock and roll!!!
άντε να βλέπω να τρέχουν τα επιδιορθωτικά ένζυμα.......


γιώργος

Effie said...

Εμένα πάλι, διαβάζοντας το κειμενάκι σου (όντως απλό και φιλικό προς πανάσχετους), μου ήρθε στο μυαλό η εξής εικόνα: το ανθρωπόμορφο (???) κύτταρο σε σκηνικό βίντεο κλιπ, να τραγουδάει αλα Βίσση "Δεν έχω τάαασεις απόπτωσηηηηης"......
Είναι σοβαρό αυτό γιατρέ μου???

Nobody said...

Είναι λυπηρό αυτό. Θα προσπαθήσω να μην το σκέφτομαι. Δηλαδή δε φτάνει που σκοτώνω μόνη μου τα κύτταρά μου, τώρα θα πρέπει να αποκτήσω και το βάρος αυτών που αυτοκτονούν? Τί ζωή και αυτή!

BioLogos said...

@Γιώργος
Sex, drugs & rock n roll να μη μασάνε μια τα κύτταρα.Πρωτότυπη ιδέα Γιώργο.
Οι γονιδιακές βλάβες που οφείλονται σε μεταλλάξεις μπορούν να οδηγήσουν σε απόπτωση αλλά δεν είναι η μοναδική αιτία ενώ υπάρχουν πολλές παραλλαγές του κυτταρικού θανάτου.
Αν ένας οργανισμός είναι τέλειος, τότε έχει πεθάνει.Δεν μπορεί να υπάρξει η γενετική διαφοροποίηση και ποικιλότητα, ώστε να εμπλουτίσει το gene pool του είδους του και να το βοηθήσει να εξελιχθεί.Η ομοιομορφία και η "τελειότητα" στη φύση είναι απαράδεκτες έννοιες,που ισοδυναμούν με την εξαφάνιση ειδών.

BioLogos said...

@εφηη
Δεν είναι καθόλου σοβαρό και μην ανησυχείς καθόλου.Αρκεί να είναι στο μιούτ.Αλλά γλουτιαίους σαν της Αποστολίας δεν έχει.

@νόμπαντΥ
Μην αγχώνεσαι.Δεν σου έχω πει το καλύτερο.Τα κύτταρα σου γερνάνε και αρχίζουν να είναι του πεταματού από τη στιγμή που αρχίζεις να αναπνέεις λόγω οξείδωσης.

Anonymous said...

Η απόπτωση έχει στοιχείωσει αρκετά κοφτερά μυαλά τα τελευταία χρόνια και ίσως είναι από τις μόδες που έχουν ρόλο ύπαρξης. Εγώ αυτό το συμπέρασμα που βγάζω εδώ και χρόνια παλεύοντας με πιπέτες, μικροσκόπια και σωματίδια τα οποία φαντάζομαι πως βρίσκονται κάπου είναι πως ό,τι βλέπουμε στην πραγματική ζωή, στην διάσταση την οποία ζούμε, υπάρχει και στην μακροκλιμακα και στην μικροκλίμακα. Για αυτό, να καταλάβουμε επιτέλους την θέση μας στο σύμπαν και πόσο απελπιστικά μικροί και ασήμαντοι είμαστε, και να δούμε πως ακόμα και να καταστραφεί η γη, το σύμπαν θα υπάρχει. Δεν νοιάζεται κανείς για την επιβίωση μας. Ίσως κάποιοι μελλοντικοί εξωγήινοι ιστορικοί κάνουν κάποια αναφορά στο γένος μας. Και να θυμόμαστε όλοι πως την νοημοσύνη που λέμε πως έχουμε την έχουν και τα πιο απλά μόρια. (γαμημένο ένζυμο, πως στο διάολο αναδιπλώνεσαι και δεν μπορώ να σε μελετήσω???)
Δημιουργούνται, πολλαπλασιάζονται, δουλεύουν, ενεργούν, ρυθμίζουν, καταστρέφουν, αυτοκτονούν, καταστρέφονται, πεθαίνουν, πάνε κάπου καλύτερα... (μήπως σας θυμίζει κάποιες θρησκείες? Ή μήπως τον κύκλο κάποιων στοιχείων σε έναν οργανισμό, που τα στοιχεία χρησιμοποιούνται ανα πάσα στιγμή εκεί που πρέπει? Δείτε βιοχημικά μεταβολικά δίκτυα!) Και μια που το ανέφερα...
"μέχρι να συνεισφέρει τα δομικά συστατικά του οργανισμού του στον κύκλο του αζώτου και του άνθρακα..." Αυτό η αλήθεια είναι πως δεν το λες απλό. Ίσως να είναι ποιητικό, για κάποια αρρωστημένα μυαλά (σαν εμένα π.χ.)

BioLogos said...

@indigestus
Υποκλίνομαι καθώς το κόμεντ σου ξεπερνάει σε αξία την ανάρτηση.
Με βρίσκεις σύμφωνω γαμώ τα Inclusion μου bodies αν και το μόνο λάθος που κάνεις έιναι να προσδίδεις ανθρώπινα χαρακτηριστικά σε ένα σύνολο οργανικών μορίων.Δεν τα υποτιμώ αλλά αντιθέτως επειδή η δική μας νοημοσύνη δεν μπορεί να εξηγήσει τις αλληλεπιδράσεις και τις διεργασίες στις οποίες συμμετέχουν, πολλές φορές σχεδόν "μεταφυσικά", τα κατατάσσω κάπου ανώτερα από τη νοημοσύνη.
Τα μεταβολικά δίκτυα που λες είναι η λέξη κλειδί και είναι η νέα μόδα τα metabolomics αλλά σκεψου ότι στην κορυφή της πυραμίδας του ελέγχου βρίσκονται τα γονίδια, ότι και να λέμε.

the muppet show girls said...

Κάθε κύτταρο του περιορισμένου εγκεφάλου μου κατάλαβε πλήρως το υπέροχο ποστ!
Και το σημαντικότερο. Δεν έπεσε σε απόπτωση '-)))
Καλή συνέχεια στα labs σας και στα ταξίδια σας. Σε κόσμους αόρατους σε μας!
Φιλιά

Anonymous said...

Ευτυχώς Βιολόγε, τα μόρια δεν έχουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά... Αλλιώς η αυτόματη ανάφλεξη θα ήταν επιστήμη (για να κάνω ένα reference στις πυρκαγιές...). Και δεν είπα ότι είναι κατώτερα, μάλλον το αντίθετο εννοούσα, αφού αυτά επιτελούν και έναν ρόλο στο σύμπαν, και συνεχίζουν να υπάρχουν τόσα εκατομμύρια χρόνια. Ίσως η γνώση δεν είναι το κλειδί για την αθανασία...
Όσον αφορά τα γονίδια, δεν διαφωνώ, αλλά πάντα φλερτάρω με την θέση του δικηγόρου του διαβόλου.Μήπως, λέω, μήπως, τα γονίδια είναι η εγκυκλοπαίδεια των μακρομορίων, για να μπορούν να δημιουργηθούν ξανά; Ίσως ένας τσελεμεντές για να μπορούν α θυμούνται πως δημιουργούνται όλα αυτά τα μόρια σε ένα κύτταρο μόνο; Μία βάση δεδεμένων που ανατρέχουν τα μόρια όταν είναι να δημιουργήσουν κάτι εκ νέου;;; Ισως είναι ο θεός των μορίων, ο οποίος δίνει "ζωή" σε όλα τα μόρια. Αλλά και τον θεό, εμείς δεν τον δημιουργήσαμε; Ε? Ε? Ε?

Effie said...

Γι' αυτό μου αρέσεις βρε ντόκτορ, γιατί έχεις σφαιρικές γνώσεις!!!

Anonymous said...

Α ρε BioLogos, για ακόμη μία φορά είσαι ο θεός του εργαστηρίου, χεχεχε!!!!! Είμαι μαζί σου! Ευχαριστώ man για το reference και να ξέρεις οτι συνεχίζω να παλεύω το τέρας, και θα του σκίσω τα πέταλα!!!! Αν και πεθαίνουμε από τη στιγμή που γεννιόμαστε, πάντα θα μας είναι δύσκολο να συμβιβαστούμε με την ιδέα του θανάτου, αφού προσπαθούμε να τον πολεμήσουμε, γιατί τον φοβόμαστε(νίωθω οτι ξεφε΄υγω από το θέμα, αλλά δε πειράζει). End-of-all, τα λέμε τσακάλι του εργαστηρίου....

BioLogos said...

@εφφηη
όλα κι όλα να μην είμαστε και μονόχνωτοι.

@φΩτς τζζζώρας
Να ξεφεύγεις όσο θες εκτός θέματος εδώ μέσα.Δεν εξετάζεται κανείς σε έκθεση-έκφραση.Τα φιλιά μου Φώτη και βάρα μία στο θηρίο και από μένα.
peace bro

Powered By Blogger